Rithöfundar skrifa bækur og vinna með ritmál en þó svo að starfsheitið sé gjarnan tengt skáldverkum er starf rithöfunda mun víðtækara en svo. Rithöfundum er gjarnan skipt í flokka eftir því hvers konar ritverk um er að ræða og starfsheitið þá jafnvel þrengt, d. ljóðskáld, skáldsagnahöfundur, handritshöfundur eða leikritahöfundur.

Greina má til dæmis á milli þeirra sem skrifa skáldverk annarsvegar; skáldsögur, smásögur, ljóð eða leikrit og hins vegar rithöfunda sem skrifa um ákveðið efni innan sérhæfðari sviða svo sem fræðirit eða kennslubækur.

 
Flestir rithöfundar starfa sjálfstætt og hafa ekki fastan vinnuveitanda þó svo að oft sé unnið í samvinnu við bókaútgáfu eða forlag. Rithöfundar með góða þekkingu á tungumálum og menningu starfa einnig oft sem þýðendur.